1. Obec Český Těšín bude dodávati ze své plynárny obci Czieszynu plyn za cenu, která se stanoví dohodou. Bude-li nutno následkem dodávání plynu obci Czieszynu rozšířiti plynárnu obce Českého Těšína, sjednají o této věci obě obce, zvláštní úmluvu.

2. Obec Czieszyn má právo přerušiti odběr plynu po uplynutí jednoho roku ode dne, kdy dá obci Českému Těšínu písemnou výpověď.

Požádá-li o to obec Český Těšín, bude jí obec Czieszyn ze své elektrárny dodávati proud za cenu, která se určí dohodou. Bude-li nutno následkem dodávání proudu obci Českému Těšínu rozšířiti elektrárnu obce Czieszyna, sjednají obě obce o této věci zvláštní úmluvu.

Smluvní státy uznávají, že sítě tramwayové a kanalisační bývalé obce Těšína se společně neužívá a že proto není třeba upraviti tyto věci v úmluvě.

ČÁST IV.

1. Vznikne-li spor mezi obcemi Českým Těšinem a Czieszynem o výklad nebo o provádění této smlouvy, předloží se k rozhodnutí ministerstvům vnitra obou smluvních států, jež spor rozhodnou aneb odkážou ku příslušnému řízení.

2. Nedojde-li k dohodě mezi příslušnými úřady obou smluvních států, bude postupováno podle ustanovení článku 73 smlouvy mezi republikou Československou a republikou Polskou o otázkách právních a finančních ze dne 23. dubna 1925.

3. Ustanovení odstavců 1. a 2. platí též pro řešení předběžné otázky, týká-li se vůbec spor výkladu nebo použití smlouvy.

4. Dovolání se rozhodčího soudu jest se podle možnosti uvarovati v takových připadech, v nichž by útraty rozhodčího, řízení byly značně větší, než hodnota sporné věci.

5. O peněžních závazcích uvedených v této smlouvě rozhoduje se pořadem práva.

Zemský úřad v Brně a slezský vojvodský úřad v Katowicích, jakož i ministerstva vnitra obou států mohou si přímo dopisovati ve věcech upravených touto smlouvou.

Tato smlouva bude ratifikována. Ratifikační listiny budou vyměněny ve Varšavě. Smlouva nabývá účinnosti třicátého dne po výměně ratifikačních listin. Tato smlouva byla vyhotovena ve dvou souhlasných prvopisech v československém a polském jazyku; oba texty jsou původní.

Čemuž na svědomí podepsali zmocněnci tuto smlouvu a opatřili ji svými pečetěmi.

Dáno v Olomouci dne dvacátého prvého prosince roku tisícího devítistého dvacátého devátého.

Ing. VÁCLAV ROUBÍK, v. r.

Dr WALERY GOETEL, v. r.

Při podepsání této smlouvy shodli se zmocněnci smluvních států na tomto:

Všude tam, kde se v textu smlouvy užívá v československém znění výrazu "dnešní" a v polském znění výrazu "obecnie istniejący", míní se tím vždy stav, jaký jest v den podpisu smlouvy.

Tento protokol jest nerozlučnou součástí smlouvy a nevyžaduje zvláštní ratifikace.

Dáno v Olomouci dne 21. prosince 1929.

Ing. VÁCLAV ROUBÍK, v. r.

Dr WALERY GOETEL, v. r.

pomiędzy

a

Prezydent Republiki Czeskosłowackiej i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej mając na względzie postanowienia artykułu 37 Umowy pomiędzy Republiką Czeskosłowacką a Rzecząpospolitą Polską z dnia 23. kwietnia 1925 roku w sprawach prawnych i finansowych postanowili zawrzeć niniejszą Umowę. W tym celu mianowali swymi pełnomocnikami:

Inżyniera, Dyrektora Departementu w Ministerstwie Robót Publicznych,

Profesora Doktora Walerego Goetla,

Delegata Rządu Rzeczypospolitej do rokowań granicznych polsko-czeskosłowackich,

którzy po przedłożeniu swych pełnomocnictw i uznaniu ich za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

ROZDZIAŁ I.

1. Umowa niniejsza dotyczy używania wodociągu, elektrowni, gazowni, sieci tramwajowej i sieci kanalizacyjnej przez gminy Český Těšín i Cieszyn.

2. Wszelkie inne sprawy, wymienione w artykule 37 Umowy pomiędzy Republiką Czeskosłowacką a Rzecząpospolitą, Polską z dnia 23. kwietnia 1925 roku w sprawach prawnych i finansowych, będą, o ile się tak dotychczas nie stało, uregulowane w osobnych umowach pomiędzy obu Państwami.

ROZDZIAŁ II

1. Według artykułu 43 Umowy między Republiką, Czeskosłowacką i Rzecząpospolitą Polską o kwestjach prawnych i finansowych z dnia 23. kwietnia 1925 roku rozstrzyga o własności nieruchomości z inwentarzem i przynależnością, jak i o wlasności ruchomości, zasada terytorjalna.

2. Wodociąg dawnej gminy Cieszyna jest więc przez wyznaczenie ceskosłowacko-polskiej granicy tak rozdzielony, iż części wodociągu z odnośnem urządzeniem, leżące na obszarze czeskosłowackim, w szczególności ujęcia, filtry i zbiornik, dalej główny rurociąg aż do granicy państwowej oraz sieć rozprowadzająca w gminie Český Těšín są wyłącznie majątkiem gminy Český Těšín.

3. Wyłącznym majątkiem gminy Cieszyna są części wodociągu z odnośnem urządzeniem leżące na obszarze polskim, w szczególności główny rurociąg od granicy państwowej do zbiornika wody, zbiornik i sieć rozprowadzająca w Cieszynie, której dwa rurociągi służą również dla dopływu wody do gminy Český Těšín.

Używanie wodociągu przez gminy Český Těšín i Cieszyn reguluje się w sposób następujący:

a) gmina Český Těšín będzie dostarczać gminie Cieszyn część wody z dziennego przypływu obecnie istniejących ujęć Ľródlanych przypadającą na tę gminę według artykułu 4 i może dołączać do niej również swoją część wody, określoną w tymże artykule. Wodę przejmie gmina Cieszyn w miejscu, w którym obecnie istniejący główny rurociąg przechodzi przez granicę państwową.

b) Gmina Cieszyn będzie doprowadzać wodę należącą, do gminy Český Těšín od miejsca pod a) wymienionego do obecnie istniejącego zbiornika, tam ją przechowywać i tak nią gospodarować, aby przy normalnem zapotrzebowaniu był w zbiorniku konieczny zapas do pokrywania godzinnych szczytów aż do jednej ósmej dziennego zužycia. Gmina Cieszyn obowiązuje się dalej dostarczać gminie Český Těšín wodę ze zbiornika obecnie istniejącemi rurociągami w ten sposób, aby gmina Český Těšín z całej ilości wody, jaka w danym dniu w ciągu dwudziestu czterech godzin będzie przypuszczalnie da dyspozycji w zbiorniku, otrzymywała przypadającą na nią część według arytkułu 4; szczytowe zużycie musi być przytem w zupełności pokryte.

c) Jeśli gmina Český Těšín w następstwie zarządzeń wymienionych w artykule 12 ustęp 2 dostarczy do zbiornika w Cieszynie mniej wody, niż na nią przypada według artykułu 4, przechowa gmina Cieszyn tę ilość aż do czterech dziesiątych całkowitej pojemności zbiornika i będzie ją gminie Český Těšín dostarczać aż do maksymalnej granicy szczytowego zużycia, ustanowionego pod b).

d) Oprócz wody ze Ľródlanych zbiorników będą obie gminy używały, jak długo tego będzie potrzeba, i wody z potoka Tyry w stosunku określonym w artykule 4.

Z dziennej ilości wody uzyskanej z ujęć Ľródlanych w ich obecnie istniejącym rozmierze i z wody potoka Tyry (jak długo tej ostatniej bedzie potrzeba) przypada na gminy Český Těšín i Cieszyn ilość wody w stosunku czterdzieści do sześćdziesiąt. Gmina Cieszyn jest zobowiązana w każdorazowego dziennego dopływu zwrócić gminie Český Těšín należną jej ilość wody. Dozwolona strata wody w głównym rurociągu na obszarze czeskosłowackim między wodomierzem w Oldřichowicach a wodomierzem na granicy państwowej nie może przewyższać czterech procentów przepływu. Przy takiej stracie może być odliczony z ilości wody, którą gmina. Cieszyn zwraca gminie Český Těšín najwyżej jeden procent, jako najwyżej dopuszczalna strata. Ten stosunek jest stały i obowiązuje bez względu na całkowitą wielkość straty.

Gmina Český Těšín jest obowiązana utrzymywać stale w należytym stanie urządzenia zbiorcze (ujęcia, filtry i zbiornik w Oldřichowicach) i główny rurociag od zbiornika aż do państwowej granicy, jak również przeprowadzać zawsze jak najprędzej potrzebne naprawy i ewentualne rekonstrukcje tych objektów; te same obowiązki ma gmina Cieszyn o ile chodzi o główny rurociąg od państwowej granicy do zbiornika, o zbiornik i o obydwa doprowadzające rurociągi od zbiornika do państwowej granicy. Obie gminy są obowiązane przy utrzymaniu i używaniu wodociągu postępować jak najoszczędniej.

Gmina Cieszyn jest zobowiązana płacić gminie Český Těšín z wydatków na zwyczajne i nadzwyczajne utrzymywanie obecnie istniejących wspólnie używanych urządzeń zbiorczych i głównego rurociągu aż do państwowej granicy, jak również i z wydatków eksploatacyjnych tych części wodociągu, udział według klucza wymienionego w artykule 4.

Gmina Český Těšín jest zobowiązana płacić gminie Cieszyn udział według klucza wymienionego w artykule 4 z wydatków na zwyczajne i nadzwyczajne utrzymywanie obecnie istniejących wspólnie używanych wodociągowych urządzeń, to jest głównego rurociągu od państwowej granicy do zbiornika, zbiornika i dwóch rurociągów prowadzących wodę od zbiornika do państwowej granicy, jak również z wydatków eksploatacyjnych tych części wodociągu.

Obie gminy zobowiązują się wypłacać wzajemne należytości określone w artykułach 6 i 7 zawsze do trzydziestu dni po doręczeniu rachunków, w przeciwnym razie będą doliczane dziesięcioprocentowe odsetki zwłoki. Rachunki wypłaca się w walucie, w której zostały wystawione.

1. Gmina Český Těšín założy na rurociągach cztery wodomierze, i to jeden na głównym rurociągu w należytej wysokości ciśnieniowej poniżej zbiornika w Oldřichowicach, jeden na głównym rurociągu przed przejściem jego przez państwową granicę i po jednym na rurociągach, doprowadzających wodę do gminy Český Těšín. Z kosztów zakupienia, założenia i utrzymania tych czterech wodomierzy zwróci gmina Cieszyn gminie Český Těšín część według klucza wymienionego w artykule 4.

2. Wzajemną kontrolę odczytywania wodomierzów przeprowadzają obie gminy.

1. Dostarczanie wody przez gminę Český Těšín gminie Cieszyn jest ograniczone objęgtością obecnie istniejących urządzeń zbiorczych, jakoteż średnicą i technicznem urządzeniem dzisiejszego głównego rurociągu. Gmina Český Těšín nie jest więc zobowiązana do powiększenia swoim kosztem wydajności wodociągu.

2. Gmina Český Těšín może na żądanie gminy Cieszyn i to na podstawie umowy z nią zawartej powiększyć wydajność wodociągu na obszarze czeskosłowackim i powiększyć w ten sposób możliwość odbioru wody i dla gminy Cieszyn.

3. Gmina Cieszyn może również na żądanie gminy Český Těšín i to na podstawie umowy z nią zawartej powiększyć wydajność wodociągu na polskim obszarze i powiększyć w ten sposób możliwość odbioru wody i dla gminy Český Těšín.

4. W umowach wymienionych w ustępach 2 i 3 będzie oznaczona także cena wody uzyskanej wskutek zwiększenia wydajności wodociągu.

5. Każda z gmin wykonuje swoim kosztem i niezależnie od drugiej rozszerzenie swej sieci rozprowadzającej.

6. Umowy wymienione w ustepach 2 i 3 zatwierdzają Urząd Krajowy w Brnie i Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach.

Gminy Český Těšín i Cieszyn są zobowiązane przy utrzymywaniu wodociągu w ruchu przestrzegać wszystkie zdrawotne zarządzenia celem osiągnięcia i zachowania jakóści wody bez zarzutu.

1. Żadnej z gmin nie wolno aż do dnia 31. grudnia 1933 roku przeprowadzać jednostronnie jakichkolwiek zmian obecnie istniejących urządzeń technicznych dla doprowadzania i przechowywania wody, któreby spowodowały zmianę stanu umownego (artykuł 3 a i b). Po 31. grudniu 1933 roku każda z gmin ma prawo zawiadomić drugą gminę o zamiarze dokonania zmian w urządzeniach technicznych, może jednak w ten sposób zmienione urządzenia uruchomić dopiero w dwa lata po zawiadomieniu; te zmiany nie mogą naruszać praw i obowiązków wymienionych w artykułach 3 i 4.

2. O ile gmina Český Těšín z zastrzeżeniem postanowień ustępu 1 wykona własne odgałezienie od głównego rurociągu wprost do miasta, ewentualnie z własným zbiornikiem, nastąpi podział dziennej ilości wody z obecnie istniejących ujęć nadal według stosunku określonego w artykule 4 także na miejscu odgałęzienia; to miejsce zaopatrzy się wodomierzem, którego koszta urządzenia pokryje gmina Český Těšín.

3. Każdej z gmin wolno ujmować do wyłącznego swego użytku i na własny rachunek dalsze iłości wody na obszarze swego Państwa i prowadzić je przez istniejące rurociągi; nowe ujęcia nie mogą spowodować zmniejszenia wydajności ujęć istniejących ani też pagorszyć jakości dotychczasowej Ľródlanej wody. Prace te nie są uzależnione od terminów wymienionych w ustępie 1.

Jeżeli gmina Cieszyn wybuduje własny wodociąg a okaże się, że woda z tego wodociągu jest mniej wartościowa od wody dotychczasowej, odda gmina Cieszyn - o ile nie nastąpi w tej sprawie pomiędzy gminami inne porozumienie - gminie Český Těšín do dyspozycji jedną komorę w obecnie istniejącym zbiorniku a rozmiarach czterdziestu procent jego pojemności dla wyłącznego przechowywania wody Českýego Těšína, nie dopuści do mieszania wody w doprowadzającym rurociągu i wybuduje własnym kosztem osobny rurociąg od zbiornika do granicy państwowej o wydajności takiej, aby pozostał bez zmiany dopływ wody, który należy się Českýmu Těšínowi według artykułu 3, b) i przyłączy również własnym kosztem ten nowy rurociąg do sieci gminy Český Těšín w taki sposób, aby dotychczasowe zaopatrywanie tej gminy nie doznało uszczerbku. Utrzymanie nowego rurociągu odbywać się będzie według postanowień artykułów 5 i 7; dotychczasowe dwa doprowadzające rurociągi od zbiornika do granicy państwowej będzie utrzymywać gmina Cieszyn swoim kosztem.

1. W okresach braku wody (posucha, uszkodzenie wodociągu i tym podobne) są obie gminy zobowiązane zadowolnić się zmniejszoną ilością wody; tę ilość wody rozdziela się również według klucza wymienionego w artykule 4. Potrzebne ograniczenia w używaniu wody wprowadzą obie gminy w porozumieniu, równocześnie i na ten sam okres czasu.

2. W wypadkach przewidzianych w ustępie 1 nie może ani jedna ani druga gmina rościć sobie prawa do jakiegokolwiek odszkodowania.

1. Każda z gmin jest upoważniona po upływie terminów przewidzianych w artykule 12 zrzec się zupełnie lub częściowo prawa do używania wodociągu, czem się zupełnie lub częściowo zwalnia od obowiązku płacenia należytości określonych w artykule 6, względnie w artykule 7, nigdy jednak od innych obowiązków wypływających z tej Umowy. O ile idzie o koszta poczynione po 29. kwietniu 1926 roku na urządzenia, których używania gmina się zrzekła, może zrzekająca się gmina być zwolniona od obawiązków płatniczych dopiero ad czasu, w którym koszta te będą całkowicie zapłacone według klucza określonego w artykule 4 lub według klucza osobno umówionego pomiędzy obu gminami.

2. Ani przez zupełne ani przez częściowe zrzeczenie się prawa wspólnego używania urządzeń wodociągowych nie nabywa zrzekająca się gmina jakichkolwiek bądĽ praw do odszkodowania na rzecz drugiej gminy. O ile obydwie gminy zrzekną się wspólnego używania dotychczasowych urządzeń wodociągowych, nie należy się ani w tym wypadku żadnej z nich za to odszkodowanie. Gminy mogą się jednakże porozumieć w sprawie odszkodowania jeśli jedna z nich zrzeknie się na życzenie drugiej, częściowo lub zupełnie prawa wspólnego używania dotychczasowych urządzeń wodociągowych.

3. Dla ważności częściowego lub zupełnego zrzeczenia się prawa wspólnego używania wodociągowych urządzeń potrzebne jest pozwolenie Urzędu Krajowego w Brnie i Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach.

1. Na miejscu istniejącej tak zwanej międzymiastowej wodociągowej komisji ustanowi się mieszaną komisję dla wspólnych spraw wodaciągu. Do tej mieszanej komisji wysyła każda z obydwóch gmin po czterech członków. Przedstawiciele każdej z gmin wybiorą z pośród siebie przewodniczącego. Obydwaj przewodniczący zmieniają się w prowadzeniu zebrań komisji; dla pierwszego zebrania wyznaczy się przewadniczącego losem. Zebrania mieszanej komisji odbywają się na zmianę w Českým Těšínie i Cieszynie. Każda delegacja może na posiedzenie mieszanej komisji zaprosić znawców i gminnych urzędników jako doradców.

2. Celem mieszanej komisji jest ułatwiać porozumienie obu gmin przy wykonywaniu niniejszej Umowy. Komisja jest organem doradczym obu gmin w sprawach zarządzeń technicznych, zdrowotnych, gospodarczych, budżetowych i administracyjnych, związanych z współużywaniem wodociągu. Komisja jest obowiązana ustalić przepisy jednolitego technicznego administrowania wodociągiem, w szczególności przepisy dla współdziałania odpowiedzialnych organów technicznych obu gmin w sprawach dotyczących wadociągu jako całości oraz przekładać zawczasu obu gminom preliminarz budżetowy wodociągu.

3. Obydwie gminy mogą używać mieszanej komisji przy załatwianiu spraw technicznych, zdrowotnych, gospodarczych i administracyjnych, dotyczących wspólnego używania wodociągu.

4. Sposób obradawania i załatwiania agend mieszanej komisji ustali się w regulaminie, co do którego obydwie gminy porozumieją sie, a który podlega zatwierdzeniu przez Urząd Krajowy w Brnie i Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach.

Z kwoty, którą gmina Cieszyn przyczyniła się do ujęcia Ľródła "U lotra", zwróci gmina Český Těšín gminie Cieszyn kwotę pięćdziesiąt pięć tysięcy koron czeskosłowackich najpóĽniej do 31. grudnia 1930 roku.

ROZDZIAŁ III.

W myśl zasady ustalonej w artykule 2 ustęp 1 są gazownia z urządzeniem rozprowadzającem, elektrownia z urządzeniem rozprowadzającem, sieć tramwajowa i kanalizacyjna dawnej gminy Cieszyn w części znajdującej się na terytorjum Czechosłowacji wyłącznym majątkiem gminy Český Těšín a w części znajdującej się na terytorjum Polski wyłącznym majątkiem gminy Cieszyn.

1. Gmina Český Těšín będzie dostarczać ze swej gazowni gminie Cieszyn gaz za cenę, która się ustali w porozumieniu. O ile w następstwie dostarczania gazu gminie Cieszyn trzeba będzie rozszerzyć gazownię gminy Český Těšín, ułożą, się co do tego obydwie gminy w osobnej umowie.

2. Gmina Cieszyn ma prawo przerwać odbiór gazu po upływie jednego roku od dnia, w którym da gminie Český Těšín piśmienne wypowiedzenie.

O ile tego gmina Český Těšín zażąda, będzie jej gmina Cieszyn ze swej elektrowni dostarczać prądu za cenę, którą się ustali w porozumieniu. O ile w następstwie dostarczania prądu gminie Český Těšín trzeba będzie rozszerzyć elektrownie gminy Cieszyna, ułoża się co do tego obydwie gminy w osobnej umowie.

Umawiające sig Państwa uznają, że sieci tramwajowej i kanalizacyjnej dawnej gminy Cieszyna wspólnie się nie używa i wskutek tego nie zachodzi potrzeba uregulowania tych spraw w Umowie.

ROZDZIAŁ IV.

1. O ile wyniknie spór między gminą Český Těšín i Cieszyn co do interpretacji lub wykonania niniejszej Umowy, spór ten przedłoży się do rozstrzygnięcia Ministerstwom Spraw Wewnętrznych obu Umawiających się Państw, które spór rozstrzygną lub skierują na właściwą drogę.

2. W razie niedojścia do porozumienia między zainteresowanemi władzami obu Umawiających się Państw zastosowane będą postanowienia artykułu 73 Umowy pomiędzy Republiką Czeskosłowacką a Rzecząpospolitą Polską w sprawach prawnych i finansowych z dnia 23. kwietnia 1925 roku.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 obowiązują również przy rozstrzygnięciu kwestji wstępnej, czy wogóle spór dotyczy interpretacji lub wykonania Umowy.

4. Odwoływania się do Sądu Rozjemczego należy w miarę możliwości unikać w takich wypadkach, w którychby koszta Sądu Rozjemczego były znacznie większe, niż wartość przedmiotu sporu.

5. O obawiązkach płatniczych wymienionych w tej Umowie rozstrzyga się w porządku prawnym.

Urząd Krajowy w Brnie oraz Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach jakoteż Ministerstwa Spraw Wewnętrznych obu Państw mogą korespondować ze sobą bezpośrednio w sprawach zawartych w tej Umowie.

Umowa niniejsza bedzie ratyfikowana. Dokumenty ratyfikacyjne zostaną wymienione w Warszawie. Umowa wejdzie w życie trzydziestego dnia po wymianie dokumentów ratyfikacyjnych. Umowa ta została sporządzona w dwóch zgodnych oryginałach w językach czeskosłowackim i polskim; obydwa teksty są autentyczne.

Na dowód czego wyżej wymienieni Pełnomocnicy popisali niniejszą Umowe i wycisnęli na niej swe pieczęcie.

Działo się w Ołomuńcu dnia dwudziestego pierwszego grudnia tysiąc dziewięćset dwudziestego dziewiątego roku.

Ing. VÁCLAV ROUBÍK, m. p.

Dr. WALERY GOETEL, m. p.

Przy podpisywaniu niniejszej Umowy Pełnomocnicy Umawiających się Państw zgodzili się na następujące:

Wszędzie tam, gdzie w tekście Umowy używa się w brzmieniu czeskosłowackim "dnešní" a w brzmieniu polskim wyrazu "obecnie istniejący", rozumie się zawsze przez to stan rzeczy, jaki jest w dniu podpisania tej Umowy.

Protokół ten stanowi nierozdzielną, część Umowy i nie wymaga osobnej ratyfikacji.

Działo się w Ołomuńcu dnia 21. grudnia 1929 roku.

Ing. VÁCLAV ROUBÍK, m. p.

Dr. WALERY GOETEL, m. p.