Článek 66.

Ustanovení tohoto oddílu neplatí o pohledávkách, které byly postoupeny po dnu 1. ledna 1925 příslušníkům republiky Polské nebo příslušníkům republiky Československé od příslušníků jiných států.

Pohledávky ze smluv o soukromém pojištění budou upraveny zvláštní úmluvou.

Článek 67.

Soupis polských cenných papírů náležejících příslušníkům republiky Československé, jaký má na zřeteli § 43, odst. 4., nařízení presidenta republiky ze dne 14. května 1924 ve znění stanoveném nařízením presidenta republiky ze dne 27. prosince 1924, stane se prostřednictvím československých úřadů.

Republika Československá se zavazuje, že užije veškeré opatrnosti, aby do soupisu byly pojaty jen papíry náležející výhradně příslušníkům republiky Československé. Vláda republiky Polské uzná vládou republiky Československé předložené výkazy soupisové za dostatečné a nebude požadovati žádných dalších dokladů co do státní příslušnosti majitelovy.

Článek 68.

Vláda republiky Polské provede soupis československých cenných papírů, jež se nalézají na území republiky Polské, pokud papíry tyto nepodléhaly v republice Československé soupisu ani označení, ježto ani nebyly dne 12. března 1919 na území československé republiky ani jejich majitel na tomto území toho dne neměl stálého bydliště ani pobytu delšího jednoho roku, a pokud se papíry tyto po tomto dni na území republiky Československé nedostaly.

Vláda republiky Polské zavazuje se, že užije veškeré opatrnosti, aby sepsány byly jenom ony cenné papíry československé, u nichž splněny jsou podmínky uvedené v odst. předchozím.

Vláda republiky Československé uzná soupisové seznamy, předložené vládou republiky Polské za dostatečné a provede označení cenných papírů obsažených v těchto výkazech československým razítkem soupisovým. S papíry těmito bude stejně nakládáno jako s papíry, které svého času byly v Československé republice sepsány a označeny.

Za označení vybírati budou úřady československé půlprocentní poplatek ze jmenovité hodnoty papíru.

Vláda republiky Polské uznává, že označení československým razítkem soupisovým jest pouhou evidenční značkou, která není při výplatě papíru a v obchodu s ním závadou.

Oddíl II.

Vydání deposit.

Článek 69.

Deposita ležící v den, kdy tato smlouva nabude působnosti, na státním území republiky Československé nebo republiky Polské v úschově u státních a poručenských pokladen, jakýchkoli úřadů, u veřejných notářů, advokátů, peněžních ústavů a jiných fysických neb právnických osob, které spravují cizí jmění, vydají se nezkráceně po srážce výloh na nich váznoucích vlastníkovi, nemá-li bydliště na území státu, ve kterém depot se nalézá a je-li příslušníkem státu druhého a zažádá o uvolnění deposita do šesti měsíců ode dne, kdy tato smlouva nabude působnosti. Ustanovení toto platí o depositech jak otevřených, tak uzavřených a safeových, pokud obsahují cenné papíry i jiné listiny (včetně vkladních knížek, podílových knížek neb listů a pojistek), cizí valuty, mincované i nemincované (zpracované i nezpracované) drahé kovy, perly a drahokamy.

Předchozí ustanovení platí též o depositech osob právnických, při nichž rozhoduje jejich sídlo.

Vláda republiky Polské, pokud se týče republiky Československé není však povinna deposita takových subjektů uvolniti, pokud jim má příště podle mírových smluv nebo podle jiných úmluv, které by mezi oběma státy byly ujednány, přiřknuta býti vlastnost subjektů polských, pokud se týče československých.

Kdyby uvolňované hodnoty nebyly ve hmotné úschově míst schovacích, nýbrž toliko v jejich úschově právní, kdežto hodnoty samy byly uloženy mimo území státu uvolňujícího, jest vláda povinna dovoliti a jde-li o státní úschovu zaříditi, aby potřebné listiny disposiční byly pořízeny nebo vydány.

Hodnot, jež podle tohoto článku mají býti uvolněny, nelze postihnouti ani dávkou z majetku ani jinou dávkou, která by uvolnění ztížila nebo znemožnila. Také jinaká opatření státní správy, jež by měla stejný účinek, jsou vyloučena. Všechna tomu odporující zajištění a jinaká opatření budou zrušena.

Vydání deposita může býti pohledávka na daních nebo jiných veřejných dávkách jen tehdy na překážku, když v době podání žádosti o uvolnění již trvala; takovou pohledávku nutno před vydáním deposita zaplatiti.

Žádosti o vývoz hodnot v odstavci l jmenovaných, pokud jsou v úschově osob v témž odstavci neuvedených, projednají se obdobně s tou výjimkou, že nejsou vázány na nějakou lhůtu.

Pokud jde o cenné papíry věnované na kauce a pod. neb z jiných důvodů vinkulované, jsou povinny vlády přípravné řízení k uvolnění (devinkulace atd.) a vydání dotyčných, cenných papírů co možno zjednodušiti a urychliti.

Článek 70.

Pokud deposita uložená na státním území jedné ze smluvních stran na jméno peněžního ústavu, nebo osoby provozující po živnostensku bankovní obchody, na jméno státní nebo poručenské pokladny, jakéhokoli úřadu, veřejného notáře nebo advokáta, kteří jsou na území druhého státu, obsahují jak hodnoty, které jsou vlastnictvím peněžního ústavu nebo bankéře, státní nebo poručenské, pokladny, jakéhokoliv úřadu, veřejného notáře nebo advokáta, tak hodnoty, které jsou vlastnictvím takových komitentů zmíněných osob, u nichž jsou splněny podmínky předcházejícího článku, provede se uvolnění daného deposita podle konsignace deponentem vydané, na níž finanční úřad první stolice státu, v němž deponent bydlí, nebo má sídlo, potvrdí výslovně, že žádané podmínky jsou splněny.

Uvolnění zbytků deposit uložených na jméno peněžního ústavu, bankéře, pokladny státní nebo poručenské, úřadu veřejného notáře neb advokáta, jest vyhrazeno zvláštnímu opatření příslušného úřadu státu, v němž depot jest.

Uvolnění jiných než v odst. 1. zahrnutých deposit provede se na žádost strany, kterou s dokladem o splnění podmínek uvolňovacích podati jest buď u finančního úřadu první stolice státu, do něhož se hodnoty dovážejí, v kterémžto případě potvrdí tento úřad splnění podmínek podle předešlého článku a zašle žádosti finančnímu úřadu první stolice druhého státu, nebo se podá tato žádost přímo u finančního úřadu první stolice druhého státu příslušného podle sídla místa depositního, nebo podle pobytu vlastníkova.

Článek 71.

Obě vlády zaváží na svém území státním peněžní ústavy, bankéře, státní nebo poručenské pokladny, jakékoliv úřady, veřejné notáře a advokáty, aby deposita u nich uložená a příslušníkům druhého státu náležející, na jejichž uvolnění, přípustné podle této smlouvy, nedošlo z nedostatku žádostí, svou vlastní správou finanční oznamovali finanční správě druhého státu, pokud známy jsou jim podmínky potřebné k posouzení věci.

Článek 72.

Hodnoty uvolněné podle předchozích článků, pokud jde o vývoz a splatnosti kuponů a kapitálů, nebudou podrobeny ve státě uvolňujícím jinakým omezením, než takovým, jakým jsou podrobeny hodnoty patřící vlastním příslušníkům.

ČÁST IX.

Řízení ve sporných případech.

Článek 73.

K urovnání různosti v názorech a k rozhodnutí sporů, jež by snad na základě této smlouvy mohly vzniknouti, pokud nejde o sporné otázky, vyplývající z části V této smlouvy, jakož i k výkladu ustanovení smlouvy ve všech jejích částech zřizuje se:

1. smíšená komise,

2. rozhodčí soud.

Článek 74.

Smíšená komise skládá se ze šesti členů, z nichž tři jmenuje vláda polská a tři vláda československá.

Delegace polská úřaduje ve Varšavě, delegace československá v Praze.

Článek 75.

Komise jedná toliko o těch věcech, které jí budou přikázány jednou z delegací.

Delegace jednají spolu cestou písemnou.

Nedosáhne-li se touto cestou dohody, delegace se sejdou ke společným schůzím za střídavého předsednictví předsedů delegace československé a polské.

Zasedání budou se konati střídavě ve Varšavě a v Praze.

První společná schůze koná se ve Varšavě.

Článek 76.

Nerozhodne-li smíšená komise sporného případu, jest povinna odkázati jej rozhodčímu soudu.

Článek 77.

Rozhodčí soud skládá se ze dvou členů jmenovaných vládou polskou, ze dvou členů jmenovaných vládou československou a z předsedy, zvoleného těmito čtyřmi členy.

Kdyby nebylo možno dosíci dohody v té věci, jmenuje předsedu president Institutu práva mezinárodního (Institut de droit international) v Bruselu.

 

Článek 78.

Složení soudu rozhodčího jest stálé.

Soud úřaduje střídavě v Praze a ve Varšavě a to tak, že každý půl roku mění svoje sídlo.

První zasedání konati se bude v Praze.

Článek 79.

Oba státy se zavazují, že smíšené komisi i rozhodčímu soudu poskytnou při vykonávání jejich působnosti všelikou pomoc a podporu; soudy i úřady správní jsou povinny všemožně spolupůsobiti, zejména pokud jde o opatření důkazů a pomocného materiálu.

Článek 80.

Řízení a vnitřní jednací řád stanoví si soud rozhodčí sám.

Rozhoduje se většinou hlasů, při čemž předseda hlasuje poslední. Je-li rovnost hlasů, rozhoduje hlas předsedův.

Článek 81.

Každá vláda hradí požitky svých členů komise i soudu a polovici ostatních nákladů.

ČÁST X.

Ustanovení závěrečná.

Článek 82.

Smluvní strany shodují se v tom, že ani v jednom ani v druhém státu nemohou býti vydány zákony neb nařízení, které by odporovaly platným částem této smlouvy.

Článek 83.

Tato smlouva bude ratifikována a ratifikační listiny budou co možno nejdříve vyměněny v Praze.

Nabude působnosti, pokud nic jiného není ve smlouvě stanoveno ohledně jednotlivých předpisů, patnáctého dne po výměně ratifikačních listin.

 

Smlouva byla vyhotovena ve dvou originálech, a to každý v jazyku československém i polském; oba texty jsou autentické.

Tomu na svědomí podepsali shora jmenovaní zmocněnci tuto smlouvu a opatřili ji svými pečetěmi.

Dáno ve Varšavě, dne 23. dubna 1925.

Za republiku Československou:

Antonín Hobza v. r.
L. S.

Dr. Bohumil Vlasák v. r.
L. S.

Za republiku Polskou:

Dr. Zygmunt Lasocki v. r.
L. S.

Stanislav Kutrzeba v. r.
L. S.

 

ZÁVĚREČNÝ PROTOKOL.

Při podpisu této smlouvy zmocněnci obou smluvních stran učinili shodně tato prohlášení:

K Části V.

Aby připravily základ pro dohodu o likvidaci právních poměrů spořitelny města Těšína, spořitelny v Jablunkově a spořitelny ve Fryštátě, dohodly se obě smluvní strany, že bude do tří měsíců od podpisu této smlouvy zjištěn stav aktiv i passiv těchto spořitelen se zřetelem k tomu, na území kterého ze států se tato aktiva a passiva nalézají. Tímto zjištěním pověří se smíšená komise československo-polská, sestávající z jednoho delegáta z každé strany, kteří si mohou přibrati experty. Výsledek šetření předloží komise vládám obou států, které pak co nejrychleji přikročí k ujednání zmíněné dohody.

Zmíněná komise sejde se (nejdéle do jednoho měsíce po podpisu této smlouvy v Těšíně v Polsku.

K Části VIII.

Obě smluvní strany jsou za jedno v tom:

1. Že právnickými osobami podle článku 60, 61, 62 a 69 této smlouvy jest rozuměti také společnosti obchodní, společnosti s ručením omezeným a společenstva výdělková a hospodářská;

2. že ustanovení článku 63 o dvojím bydlišti bude vykládáno blahovolně;

3. že v nejbližší době se dohodnou o způsobu, jak by bylo uspořádati společnou službu obligací severní dráhy Ferdinandovy a uhersko-haličské dráhy, pokud zatěžují podle mezinárodních smluv oba státy.

Závěrečný protokol jest podstatnou součástí této smlouvy.

Ve Varšavě, dne 23. dubna 1925.

Za republiku Československou:

Antonín Hobza v. r.

Dr. Bohumil Vlasák v. r.

 

Za republiku Polskou:

Dr. Zykmund Lasocki v. r.

Stanislav Kutrzeba v. r.

 

UMOWA

pomiędzy

Republiką Czeskosłowacką,

a

Rzecząpospolitą Polską

w sprawach prawnych i finansowych.

Republika Czeskosłowacką i Rzeczpospolita Polska pragnąc

załatwić wszelkie zasadnicze a sporne dotąd sprawy,

uregulować różne prawne stosunki, wynikłe z powodu podziału Śląska Cieszyńskiego, Orawy i Spiszą, dokonanego decyzją Konferencji Ambasadorów z dnia 28. lipca 1920 r. oraz przyczynić się do przyjaznego współżycia obu Narodów,

zdecydowały zawrzeć niniejszą Umowę i mianowały w tym celu swymi Pełnomocnikami:

Prezydent republiki Czeskosłowackiej:

Profesora Antonina Hobzę,

doktora praw

i

Bohumila Vlasaka,

doktora praw, Ministra Pełnomocnego;

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:

Zygmunta Lasockiego,

doktora praw, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego,

i

Profesora Stanisława Kutrzebę,

doktora praw,

którzy po wymianie swoich pełnomocnictw, uznanych za dobre i w należytej formie sporządzone, zgodzili się na następujące postanowienia:

CZĘŚĆ I.

Obywatelstwo.

Artykuł 1.

Sprawy obywatelstwa na obszarze Śląska Cieszyńskiego, Orawy i Spiszą uregulowane zostały uchwałą Delegacji czeskosłowacko-polskiej dla Śląska Cieszyńskiego, Orawy i Spiszą w Opawie z dnia 16. czerwca 1922 r. na zasadzie decyzji Konferencji Ambasadorów z dnia 28. lipca 1920 r. w sposób następujący:

1. Nabycie obywatelstwa ipso iure.

Obywatelstwo państwowe ipso iure nabywają osoby, które na b. obszarze plebiscytowym, obecnie wchodzącym w skład Czechosłowacji lub Polski posiadają prawo swojszczyzny od dnia 1. stycznia 1914 r. lub mają tam zamieszkanie od dnia 1. styczna 1908 r. Prawo obywatelstwa Państwowego przysługuje osobom takim w tem Państwie, w którem leży obecnie ich gmina swojszczyzny, względnie domicylu.

Osoby wspomniane, opierające prawo obywatelstwa na domicylu, nie potrzebują starać się o nadanie swojszczyzny.

Osoby, mające prawo swojszczyzny w gminach, których obszar jest przedzielony granicą obu Państw, stają się obywatelami tego Państwa, któremu przypadła część gminy, w której zamieszkiwały w dniu 28. lipca 1920 r. Jeżeliby zaś osoby takie w gminie rozdzielonej we wspomnianym dniu nie mieszkały, nabędą obywatelstwo tego Państwa, któremu przypadła część odnośnej gminy, w której osoby te mieszkały ostatnio przed wyprowadzeniem się z danej gminy.

Dla wykazania swojszczyzny lub domicylu będą oprócz wyciągu z ksiąg meldunkowych lub przynależności gminnej dopuszczone także inne dowody, n. p. ze świadków.

W razie zbiegu swojszczyzny i domicylu jako tytułów nabycia obywatelstwa ipso iure, należy w pierwszym rzędzie uwzględnić swojszczyznę jako tytuł nabycia obywatelstwa.

2. Nabycie obywatelstwa za zgodą Rządu.

Osoby, które na terytorjum b. Śląska Cieszyńskiego, Spiszą lub Orawy uzyskały po 1. stycznia 1914 r. prawo swojszczyzny lub po 1. stycznia 1908 r. obrały tam miejsce stałego

zamieszkania, nabędą odpowiednio obywatelstwo polskie lub czeskosłowackie pod warunkiem uprzedniej zgody ze strony Rządu Czeskosłowackiego lub Polskiego.

O nadanie obywatelstwa czeskosłowackiego, względnie polskiego mogą się również starać osoby, które, mogąc w zasadzie nabyć ipso iure obywatelstwo danego Państwa z tytułu domicylu w czasie przed 1. stycznia 1908 r., tylko dlatego go nie nabyły, ponieważ w myśl zasady, wyrażonej w punkcie 1. ustęp 5. nabyły obywatelstwo w drugiem Państwie z mocy pierwszeństwa swojszczyzny jako tytułu nabycia.

O ile osoby takie nie zgłosiły dotąd prośby o nadanie obywatelstwa, mogą ją jeszcze zgłosić w ciągu trzech miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej uchwały.

W razie niedołączenia do takiej prośby przyrzeczenia nadania swojszczyzny, o ile to przyrzeczenie jest potrzebne, winny władze, zarządzając uzupełnienie tych podań, zaznaczyć w tym celu wystarczający termin, który w wypadkach zasługujących na uwzględnienie może być nawet jeszcze przedłużony. Podania w tym terminie po uzupełnieniu ponownie wniesione, będą tak traktowane, jakby były wniesione w należytym czasie.

Władze polityczne pierwszej instancji winny pouczenie dla miejscowej ludności o możności wnoszenia takich podań ogłosić w sposób odpowiedni.

Podania o obywatelstwie tak na zasadzie swojszczyzny jak i domicylu, nabytego przed 28. paĽdziernika 1918 r., będą załatwione pomyślnie z wyjątkiem:

a) o ile dotyczą osób, które dopuściły się zbrodni lub czynu karygodnego z chęci zysku,

b) o ile nadanie im obywatelstwa pociągnęłoby za sobą bezpośrednie ciężary dla skarbu państwa lub funduszów publicznych, pod czem nie należy jednak rozumieć świadczeń, n. p. zasiłków z kasy chorych, brackich i t. p.,

c) o ile dotyczą osób, opierających prośbę na domicylu, które nie mieszkały w jednej gminie bez przerwy od 28. paĽdziernika 1918 r. do 28. lipca 1920 r. lub wreszcie,

d) o ile nadanie obywatelstwa przedstawiało się jako niedopuszczalne z innych ważnych powodów państwowych, przyczem jednak okoliczności natury narodowo-politycznej nie mogą nigdy stanowić przyczyny odmówienia obywatelstwa, chyba, że mają charakter przeciwpaństwowy. Czyny z okresu od chwili przewrotu aż do ukończenia akcji plebiscytowej nie wchodzą tu w rachubę.

W razie odmowy będzie jednocześnie drogą służbową przedłożone Ministerstwu Spraw Wewnętrznych sprawozdanie o przyczynach odmowy. Na życzenie Poselstwa drugiego Państwa, właściwe Ministerstwo Spraw Zagranicznych zakomunikuje mu przyczyny ostatecznej odmowy.

W razie odmowy obywatelstwa ze strony jednego Rządu osoba ubiegająca się o obywatelstwo będzie miała prawo w ciągu trzech miesięcy od daty otrzymania odmowy na piśmie zwrócić się z takąż prośbą do drugiego Rządu. W razie zaś ponownej odmowy przysługiwać będzie jej takie obywatelstwo, jakie na ten wypadek przewidują postanowienia traktatów pokojowych.

Osoba, ubiegająca się o obywatelstwo na zasadzie swojszczyzny, nie będzie aż do załatwienia jej podania w drugiem Państwie traktowana za cudzoziemca i nie potrzebuje się starać o ponowne przyrzeczenie swojszczyzny, chyba, że nabywa swojszczyznę po 28. paĽdziernika 1918 r.

Wniesione już podania o nadanie obywatelstwa mają być załatwione w ciągu miesiąca od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

3. Opcja.

Załatwienie oświadczeń opcyjnych winno nastąpić w ciągu jednego miesiąca od wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

W razie formalnych braków oświadczeń opcyjnych winny władze, zarządzając uzupełnienie tych oświadczeń, wyznaczyć w tym celu wystarczający termin, a oświadczenie w tym terminie po uzupełnieniu ponownie wniesione tak traktować, jakby były wniesione w należytym czasie.

Oświadczenia opcyjne, złożone w Konsulacie wolne są od opłaty. W imieniu żony dokonuje opcji mąż, w imieniu dzieci do lat 18 -rodzice, względnie opiekunowie.

Artykuł 2.

Obie Strony zgodnie oświadczają, że treść postanowień artykułu 1. o obywatelstwie została ogłoszona w Republice Czeskosłowackiej przez zarządzenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z dnia 8. listopada 1922 r. L. 83461, a w Rzeczypospolitej Polskiej przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20. grudnia 1922 r., Dz. U. R. P. Nr. 10 ex 1923 póz. 58.

CZĘŚĆ II.

Amnestja.

Artykuł 3.

Rzeczpospolita Polska udziela z dniem, w którym Umowa stanie się prawomocną, a Republika Czeskosłowacka udzieli w ten sam dzień ułaskawienia osobom, które

a) w czasie od 28. paĽdziernika 1918 r. do 10. sierpnia 1920 r., dopuściły się czynów ściganych z urzędu przez sądy karne, jeżeli czyny te były w związku z agitacją polityczną, prowadzoną w sprawie przynależności Śląska Cieszyńskiego, Orawy i Spiszą, albo

b) mając na byłym obszarze plebiscytowym zwyczajne miejsce zamieszkania lub stały pobyt albo mając tam aż do dnia zawarcia tej Umowy przynależność gminną, dopuściły się dezercji przed 31. grudnia 1921 r. albo i potem aż do dnia podpisania Umowy w inny sposób uchyliły się od spełnienia służby wojskowej, o ile zbiegły z terytorjum jednej umawiającej się Strony na terytorjum drugiej lub już tam przebywały.

Artykuł 4.

Amnestja, postanowiona w artykule 3, polega na tem, że się:

a) darowuje kary główne i poboczne już nałożone a dotychczas niewykonane, jakoteż i wszelkie skutki skazania;

b) znosi skazanie tudzież karę wykreśla z rejestru karnego;

c) zastanawia już rozpoczęte dotąd niezakończone postępowanie karne, nowego postępowania się nie wszczyna.

Artykuł 5.

O ile czyny karygodne wymienione w artykule 3. zbiegają się z innymi czynami karygodnymi, ułaskawienie rozciąga się tylko na pierwsze czyny karygodne i nie będzie mieć wpływu na postępowanie karne oraz wykonanie kar nałożonych na drugie.

Artykuł 6.

1. Przedmioty, które zostały skonfiskowane w toku postępowania karnego, dotychczas prawomocnie nieukończonego, a również kaucje i podobne zabezpieczenia, złożone celem uniknięcia więzienia, zostaną zwrócone, a to i wtedy, gdy zostały uznane za przepadłe z powodu, że osoba, która złożyła kaucję, nie spełniła nałożonych na nią zobowiązań.

2. Nie zostaną jednak zwrócone przedmioty, które zostały skonfiskowane w celach innego postępowania karnego albo te, co do których jest uzasadnione podejrzenie, iż zostały nabyte i są posiadane bezprawnie, jakoteż i broń oraz materjały wybuchowe.

Artykuł 7.

Osobom, którym będzie udzielone ułaskawienie według poprzednich przepisów, wolno powrócić do ich dawnego miejsca zamieszkania i nie będą one podlegać tam żadnym ograniczeniam z powodu dopuszczenia się wyżej wymienionych czynów karygodnych.

Artykuł 8.

1. O ile postępowanie karne nie zostało prawomocnie ukończone, organy publicznego oskarżenia i sądy uwzględnią udzieloną amnestję, jako przyczynę znoszącą kary godność czynu z urzędu, a więc i wówczas, kiedy obwiniony tego się nie domaga.

2. O ile jednak była już prawomocnie wymierzona kara, sąd, który wydał wyrok w pierwszej instancji, postanowi w drodze uchwały, albo z urzędu, albo na prośbę skazanego, czy zachodzą tu warunki amnestji, a zarazem określi, jeżeli w wypadku artykułu 5. została wymierzona tym wyrokiem kara łączna, jaka część kary zostaje darowaną.

Przeciw uchwale sądu można przez ten sąd wnieść zażalenie do sądu wyższej instancji w ciągu piętnastu dni.

Artykuł 9.

1. Rzeczpospolita Polska udziela z dniem, w którym Umowa ta stanie się prawomocną a Republika Czeskosłowacka udzieli w tym samym dniu ułaskawienia osobom, które:

a) w czasie od 287 paĽdziernika 1918 r. do 10. sierpnia 1920 r. dopuściły się czynów ściganych przez urzędy administracyjne (administracyjne zwierzchności policyjne), jeżeli czyny te były w związku z agitacją polityczną, prowadzoną w sprawie przynależności Śląska Cieszyńskiego, Orawy i Spiszą, albo

b) dopuściły się przy spisie ludności, który odbywał się na byłem terytorjum plebiscytowem, przestępstw przeciw przepisom o spisie ludności.

2. Co do rozciągłości i skutków ułaskawienia obowiązują analogicznie postanowienia artykułów 4-7 niniejszej Umowy.

3. O tem, czy zachodzą tu warunki amnestji, rozstrzygną kompetentne urzędy administracyjne (administracyjne zwierzchności policyjne) pierwszej instancji.

O ile orzeczeniem została wymierzona kara łączna za czyny karygodne, wymienione w niniejszym artykule i za inne przestępstwa policyjne, urząd, który wydał orzeczenie, postanowi, jaka część kary zostanie darowaną.

4. O zażaleniach przeciw decyzjom urzędów wymienionych w ustępie poprzednim rozstrzygnie się w drodze instancji.

Artykuł 10.

1. Umawiające się Strony oświadczają, że warunki udzielenia ułaskawienia będą oceniać życzliwie i niemałodusznie.

2. W ciągu trzech miesięcy od czasu, w którym Umowa stanie się prawomocną, Rządy obydwu umawiających się Stron udzielą sobie nawzajem wykazów osób, którym ułaskawienie zostało udzielone albo odmówione na zasadzie wyżej przytoczonych postanowień.

CZĘŚĆ III.

Ochrona mniejszości.

Artykuł 11.

Obywatele Republiki Czeskosłowackiej narodowości polskiej korzystać będą w Czechosłowacji z wszelkich praw przysługiwać im mogących według ich stosunku liczebnego na podstawie przepisów Konstytucji, ustaw i rozporządzeń czeskosłowackich tyczących się mniejszości oraz postanowień niniejszej Umowy. Tak samo obywatele Rzeczypospolitej Polskiej narodowości czeskosłowackiej korzystać będą w Polsce z wszelkich praw przysługiwać im mogących według ich stosunku liczebnego na podstawie przepisów Konstytucji, ustaw i rozporządzeń polskich tyczących się mniejszości oraz postanowień niniejszej Umowy.

Tyczy się to ludności osiadłej na byłem terytorjum plebiscytowem Śląska Cieszyńskiego, Orawy i Spiszą, podzielonem decyzją Konferencji Ambasadorów z dnia 28. lipca 1920 r. miedzy Polskę i Czechosłowację, i ludności osiadłej na pozostałem terytorjum Rzeczypospolitej Polskiej względnie Republiki Czechosłowackiej.

O ile w niniejszej Umowie mówi się o kwalifikowanej mniejszości w Czechosłowacji albo w Polsce, należy przez to rozumieć mniejszość, której są przyznane prawa mniejszości na zasadzie obowiązujących ustaw czeskosłowackich względnie polskich.

Artykuł 12.

Obie umawiające się Strony zgodnie oświadczają, że są zdecydowane traktować życzliwie: Rzeczpospolita Polska mniejszość czeskosłowacką, Republika Czeskosłowacka mniejszość polską.

Obie umawiające się Strony uznają obowiązek lojalności ze strony mniejszości w stosunku do państwa, w którem przebywają. Przytem nie będzie za nielojalność poczytywana obrona praw mniejszościowych.

Artykuł 13.

Dla określenia narodowości lub języka ojczystego jest miarodajne oświadczenie interesowanej osoby albo jej przez prawo powołanego zastępcy, a to w ramach ustaw państwowych.

Jakikolwiek sposób przyniewalającego wynaradawiania jest niedozwolony.

W szczególności oświadczają obie umawiające się Strony, że uważają za sprzeczne z prawem wszelkie wywieranie nacisku na rodziców, aby posyłali dzieci do szkół z innym językiem nauczania, niż ich język ojczysty.

Artykuł 14.

Sądowe i administracyjne rozprawy i protokołowanie ze stronami, doręczanie zawiadomień, aktów oskarżenia, wyroków i uchwał, jakoteż pzyjmowanie i załatwianie podań, wpisy do ksiąg gruntowych, zewnętrzne oznaczanie urzędowych budynków, wydawanie ogłoszeń i enuncjacyj publicznych w okręgach, wykazujących kwalifikowaną mniejszość narodową, odbywać się będzie dla mniejszości czeskosłowackiej, względnie polskiej także w języku czeskosłowackim względnie polskim.

W gminach i osadach z ludnością narodowości czeskosłowackiej, gdzie mniejszość czeskosłowacką na podstawie swej liczebności nie korzysta z praw językowych, t. j. na Wołyniu, dozwoli Rząd Polski na używanie języka czeskosłowackiego w urzędowaniu gmin i gromad, o ile to nie sprzeciwia się obowiązującym przepisom ustawowym.

Artykuł 15.

Celem umożliwienia ludności polskiej względnie czeskosłowackiej faktycznego korzystania z upravnień językowych w sądach, urzędach i organach państwowych obie umawiające się Strony wydadzą zarządzenia, aby w sądach, urzędach i organach państwowych, rozciągających swa dziełalność na okręgi z kwalifikowaną mniejszością polską, względnie czeskosłowacką, były w tych okręgach a nadto również wedle możności w innych sądach i urzędach administracyjnych, które stanowią dla wspomnianych okręgów pierwszą instancję, z wyłączeniem władz centralnych, wśród personelu urzędowego w dostatecznej ilości osoby, które obok języka państwowego władają językiem polskim względnie czeskosłowackim.