13
1152/IX (překlad).
Interpelace
poslanců Schenka, Beuera a Vodičky
ministrovi spravedlnosti
o zabavení časopisu "Rotě Fahne".
Dne 3. října byl v ř. 230 časopisu "Rotě Fahne"
uveřejněn otevřený list tohoto znění:
Otevřený list panu ministrovi vnitra a panu
ministrovi spravedlnosti.
A tváře nebes žhnou, neb tato obloha,
Ten vesmír, s truchlým obličejem,
Jak kdyby blížil se již soudný den,
Si zasmušile vzpomíná na tento čin...
Shakespeare.
Říšskoněmecký státní příslušník Bedřich Ba-
drian se vystěhoval z Německa, poněvadž tam byl
stíhán pro zprznění rasy, měl totiž jako žid mi-
lostný poměr s katoličkou. Našel pohostinské při-
jetí v Bohumíně u své vdané sestry, českosloven-
ské příslušnice, a u jejího manžela, českosloven-
ského železničního úředníka. Náhle dostal od poli-
cejního ředitelství v Mor. Ostravě vyrozumění, že
jest vykázán z Československa a že již v pondělí,
dne 21. září 193", bude odveden do Německa a
odevzdán říšskoněmeckým úřadům.
V sobotu dne 19. září 1936 zakročil jeho odvokát
u policejního komisaře dr Müllera na policejním
ředitelství v Moravské Ostravě s prosbou, aby
pana Badriana nevydával německým úřadům,
protože by to byla jeho jistá smrt. Při tom po-
ukázal advokát na to. že čin, pro nějž jest Ba-
drian v Německu stíhán, totiž zprznění rasy,
v Československu není trestný. Policejní komisař
dr Müller odmítl změniti policejní rozhodnutí.
Když advokát prosil aspoň o lhůtu 2 dní - dvou
dní! -, aby mohl zakročiti u policejního ředitele
vládního rady dr Báči, až se vrátí z dovolené, a
rovněž rychle ještě v Praze, aby Badrian nebyl
vydán do Německa, prohlásil policejní komisař
dr Müller, že Badriana vydá říšskoněmeckým
úřadům a že to nepomůže, i kdyby snad u něj za-
kročilo třebas deset poslanců. Policejní komisař
dr Müller jest úředník německé národnosti.
Ačkoliv Německo nepodalo žádosti o vydání, byl
Badrian skutečně již v pondělí dne 21. září 1936
vydán v Bohumíně říšskoněmeckým úřadům. Ještě
téhož dne, několik hodin potom, co Badriana pře-
vzaly říšskoněmecké úřady na hranicích, byla
v Ratiboři (v pruském Slezsku) nalezena jeho
mrtvola, provrtána několika výstřely.
Německý sociální demokrat Valtr Rosenzweig,
úředník firmy Perutzovy v Kunově založil v roce
1935 místní skupinu německé socialistické mládeže
a i jinak horlivě pracoval pro německou sociálně
demokratickou stranu dělnickou. Sudetskoněmecká
strana v Kunově rozpoutala proti Valtru Rosen-
zweigovi politickou štvanici. Dne 21. října 1935 ve
13 hodin vysílal vratislavský rozhlas prudké útoky
proti německým sociálním demokratům pro národ-
nostní poměry v Kunově. Valtr Rosenzweig se vy-
jádřil, že jest veden v záznamech Gestapo ve
Vratislavi a že se obává, že bude buď zavlečen do
Německa nebo že bude někdo vyslán, aby ho za-
vraždil.
Člen sudetskoněmecké strany Karel Scheithauer,
tovární mistr u firmy W. F. Olbřích v Bruntále,
československý státní občan, který byl již trestán
pro zločin krádeže a pro tuláctví, dal si ukázati
Valtra Rosenzweiga, kterého dosud neznal, a
potom ho dne 26. listopadu 1935 v 19 hod. 20 min.
zastřelil ze vzdálenosti jednoho kroku opakovači
pistolí. Ještě téhož večera uprchl vrah do Německa.
Československé četnictvo učinilo všechna opa-
tření. Dne 30 listopadu 1935 vyrozumělo vrchní
státní zastupitelství v Ratiboři (v pruském Slez-
sku) telefonicky čsl. četnickou pátrací stanici
v Opavě, že Karel Scheithauer jest ve vazbě u ob-
vodového soudu v Hlubčicích (u Opolí), že se při-
znal k vraždě na Valtru Rosenzweigovi a. že byl
odevzdán do vazby zemského soudu v Ratiboři.
Dopisem ze dne 5. prosince 1935 opavský krajský
soud požádal ženský soud a vrchní státní zastupi-
telství v Ratiboři, aby předběžně zajistilo Karla
Scheithauera nebo ho dále ponechalo ve vazbě, po-
něvadž podle československo říšskoněmecké státní
smlouvy ze dne 8. května 1922. č. 230'1923 Sb. z.
a n. o vzájemném vydávání zločinců bude požádáno
o vydání Karla Scheithauera pro zločin zákeřné
vraždy, čsl. ministerstvo spravedlnosti podalo
řádně žádost o vydání říšskému ministerstvu
spravedlnosti v Berlíně.
Na československé naléhání oznámil ratibořský
vrchní státní zástupce dne 20. prosince 1935 tele-
fonicky četnické pátrací stanici v Opavě, že dostal
žádost opavského krajského soudu o předběžné za-
jištění nebo ponechání ve vazbě Karla Scheithauera
a že ji zaslal dále do Vratislavi, a že zároveň dal
zatčeného Karla Scheithauera převésti do Vrati-
slavi. O den později, dne 21. prosince 1935, zaslal
vratislavský generální státní zástupce dr Sturm
tento dopis opavskému krajskému soudu:
Žádost ze dne 3. prosince 1935 o předběžné za-
držení Karla Scheithauera jsem dostal teprve
v době, když stíhaný byl již odsouzen pro trestné
činy. které spáchal v Německu, a z vazby pro-
puštěn. Jeho pobyt mi právě není znám. Zařídil
jsem potřebné, abych jej zjistil.
Úřední razítko na tomto dopise jest opatřeno
heslem. Bůh s námi"...
Téhož dne našlo čsl. četnictvo při prohlídce
podezřelé osoby na hranicích původní dopis Karla
Scheithauera ze dne 15. prosince 1935, adresovaný
na jeho bratrance bydlícího v Československu,
tohoto znění:
Především srdečné pozdravy Tobě a... Jsem
již několik dní v Bielefeldu. Proč, jistě již víš.
Potřebuji velice naléhavě adresu rodičů Tvé ženy
v Německu, abych tam mohl psáti a abys Ty si to
mohl převzíti. Není mi možno psáti domů, poně-
vadž by dopis byl zachycen.
Karel Scheithauer, Bielefeld, Webereistr. 27a,
Vestfálsko, Německo.
Tuto Scheithaueroyu adresu zaslalo čsl. mini-
sterstvo spravedlnosti dále říšskému ministerstvu
spravedlnosti v Berlíně, od něhož teprve s datem
20. února 1936 dostalo tuto odpověď německého
říšského ministerstva spravedlnosti:
Pobyt Scheithauerův nebyl dosud v Německu,
zvláště ani v Bielefeldu vypátrán. Bylo sice
14
zjištěno, že se Scheithauer bez ohlášení krátce
zdržoval v Bielefeldu, ale odtamtud se vzdálil ne-
známo kam. Další pátrání po jeho pobytu v Ně-
mecku nemělo dosud úspěchu. Ale potřebná opa-
tření byla v Německu učiněna.
Od té doby neměla říšskoněmecká "opatření"
aspoň pro československé trestní úřady žádného
výsledku...
Pane ministře spravedlnosti! Pane ministře
vnitra! Co hodláte učiniti, aby krev vrahy prolitá
nevolala dále bez trestu o pomstu do nebes?
Advokát dr Rudolf Beckmann, Liberec. "
Státní zastupitelství zabavilo celý list.
Krajský soud v Praze pod č. TI 397/37 potvrdil
zabavení.
Vrchní soud částečně vyhověl námitkám proti
zabavení a vyňal ze zabavení odstavce od slov
"Německý sociální demokrat Valtr Rosenzweig"
až do slov "žádného výsledku".
Ale poněvadž zabavená místa neobsahují skut-
kové podstaty trestného činu a jest podezření, že
soud při potvrzování zabavení byl předpojatý,
tážeme se pana ministra spravedlnosti:
1. Souhlasí pan ministr se zabavením?
2. Jest ochoten prozkoumati, jednal-li soud
podle zákona a nepředpojatě?
V Praze dne 26. listopadu 1937.
Schenk, Beuer, Vodička,
Appelt, Krosnář, Kosik, Schmidke, Dölling, Synek,
Kliment, Borkaňuk, Zupka, Machačová, Kopřiva,
Šverma, Śliwka, Hodinová-Spurná, Klíma,
Nepomucký, Procházka, Fuščič.
1152/X (překlad).
Interpelácia
poslanca dr. Korlátha
ministrovi vnútra
o jazykovej praxi krajinského úradu
v Užhorode.
V úradnom liste krajinského úradu v Užhorode
"Zemský Vestník" v čiastke 12, čís. 34, bola
uverejnená súťaž. Krajinský úrad vyhlasuje pod
čís. 24 506/II-2 1937 súťaž na dodávku paliva a
potravín krajinským nemocniciam v Berehove a
Sevľuši.
Súťaž bola vo vestníku krajinského úradu
uverejnená len y jazyku štátnom napriek tomu, že
podľa prevádzajúceho nariadenia k zákonu jazyko-
vému mala byť uverejnená i v jazyku maďarskom.
Poneváč krajinský úrad v Užhorode dôsledne
opomíja uverejňovať súťaže v jazyku maďarskom
a poneváč vláda svojím prejavom zo dňa 18. fe-
bruára 1937 zaviazala sa presne zachovávať zá-
kon jazykový a prevádzajúce nariadenie k nemu,
a keďže maďarskí uchádzači môžu sa obznámiť
s podmienkami súťaže iba z oznamov maďarských,
tážeme sa pána ministra vnútra:
1. či viete o tom, že oznam krajinského úradu
v Užhorode zo dňa 2. novembra 1937, vzťahujúci
sa na súťaž dodávok pre verejné nemocnice
v Berehove a Sevľuši, uverejnený bol v "Zemskom
Vestníku" len v jazyku štátnom a v jazyku rusín-
skom?
2. Či hodláte, pane minister vnútra, uložiť kra-
jinskému úradu v Užhorode, aby on presne do-
držoval ustanovenia jazykového zákona a pre-
vádzajúceho nariadenia k nemu?
3. Či hodláte uložiť krajinskému úradu v Už-
horode, aby on každý svoj oznam uverejnil v úrad-
nom liste i v jazyku maďarskom?
V Prahe dňa 30. novembra 1937.
Dr Korláth,
dr Holota, dr Szüllo, dr Porubszky, Sandner,
Illing, Wollner, dr Peters, inž. Lischka, Jäkel,
inž. Richter, Franz Němec, Stangl, Kundt, dr Zip-
pelius, dr Kellner, Petrášek, Esterházy, Jaross,
A. Nitsch, Szentiványi.
1152/XI (preklad).
Interpelácia
poslanca Kosika a Vallo
ministrovi vnútra
o protizákonnej jazykovej praxi okresného
úradu v Kráľ. Chlumci.
Obyvateľstvo okresu Kráľ. Chlumec podľa dát
posledného úradného sčítania ľudu priznalo sa
v počte vyše dvoch tretín k národnosti maďar-
skej. Podľa platného jazykového zákona a naria-
denia sú strany v týchto okresoch oprávnené, aby
im na ich maďarské podania boly úradmi vydá-
vané sdelenia rešp. odpovedi v jazyku maďarskom.
Toto jasné ustanovenie jazykového zákona a
nariadenia zdráha sa okresný úrad v Kráľ.
Chlumci neprávom uznávať pre seba za platné a
na podania, predložené v jazyku maďarskom od-
povedá iba v jazyku slovenskom.
Uvádzame tu niekoľko príkladov z tejto stálej
jazykovej praxe; sú to výmery, ktoré sme dostali
k rukám: výmer zo dňa 21. októbra 1937,
č. 1273/1937, a výmer zo dňa 4. októbra 1937,
č. 1178/1937, kde na podania, napísané stranami
v jazyku maďarskom, odpovedá okresný úrad iba
v jazyku slovenskom.
Podotýkame, že táto protizákonná jazyková
prax okresného úradu v Kráľ. Chlumci nie je
ojedinelá v slovenských okresoch s kvalifikovanou
menšinou či väčšinou maďarskou.
Na základe výšudaných vecí tážeme sa pána
ministra vnútra:
1. Či sú Vám známe výš uvedené skutky?
15
2. či hodláte prísne uložiť okresnému úradu
v Kráľ. Chlumci, aby on nabudúce zachovával
platné ustanovenia jazykového zákona?
3. Či ste ochotný dať všeobecný príkaz všetkým
okresným úradom na Slovensku, aby ony nabudúce
zachovávaly ustanovenia jazykového zákona a
tieto ustanovenia s hľadiska menšiny liberálne
vykladaly?
V Prahe, dňa 30. novembra 1937.
Kosik, Vallo,
Beuer, B. Köhler, Appelt, Machačová, Schmidke,
Dölling, Synek, Kliment, Borkaňuk, Zupka, Kros-
nář, Klíma, Fuščič, Procházka, Nepomucký,
Hodinová-Spurná, Šliwka, Šverma, Vodička.
Původní znění ad 1152/VII.
Interpelacja
posła Dra Leona Wolfa
do Pana Ministra Spraw Wewnętrznych
w sprawie ograniczeń wolności słowa
w obronie polskiego stanu posiadania.
W czasie, gdy się odbywa jakaś akcja ważna
ogólna, której wyniki mają wpłynąć na stan po-
siadania narodowego, jak n. p. przy wpisach do
szkół, uniemożliwia Polakom cenzura policyjna na
Śląsku Cieszyńskim obronę przed atakami cze-
skimi, konfiskując wszelkie odezwy w ulotnikach
i prasie, które odpierają ataki czeskie na polski
stan posiadania i zwracają uwagę na niebezpie-
czeństwo dla narodowości polskej.
Podaję tutaj przykłady takich konfiskat w cza-
sie akcji wpisów do szkół na rok 1937/1938.
W "Dzienniku Polskim" z 20. czerwca 1937 skon-
fiskowano w artykule p. t. "Przed wpisami szkol-
nymi" następujące ustępy:
"Niestety jest smutnym objawem stosunków,
w jakich żyje ludność polska na Śląsku Cieszyń-
skim, że prawo swobodnego wysyłania dzieci do
szkół polskich jest u nas zakwestjonowane. Niema
wprawdzie żadnego formalnego zakazu, ale wia-
domo jest, iż pewne czynniki czeskie w rozmaity
sposób wywierają nacisk na rodziców polskich, aby
ci wysyłali dzieci swe do szkół czeskich. W ten
sposób w ubiegłym roku straciliśmy przeszło 1000
dzieci polskich.
Nie ukrywamy przed swoimi ani przed obcymi,
że przez ubytek dzieci skurczą się nasza liczeb-
ność i uszczupla się nasze znaczenie jako mniej-
szości narodowej. Walka o szkołę, o dziecko, to
walka o nasze "być albo niebyć!". Walkę tę na-
rzucono nam! Szowinistyczne żywioły czeskie, nie-
zadawalając się dotychczasowymi zdobyczami,
zdecydowane są swą akcję wynaradawiającą pro-
wadzić dalej, na co wskazują nowe czeskie gmachy
szkolne w Jabłonkowie, Bystrzycy, Końskiej-Ka-
nadzie, zamiar budowania nowej szkoły w Stona-
wie, szkoły realnej we Frysztacie itd. Akcja ta
odbywa się wbrew woli najwyższych czynników
w państwie, które niejednokrotnie oświadczyły
delegacjom naszym, że nie życzą sobie ubytku
dzieci w szkołach polskich.
Deklaracje i zapewnienia te oficjalne powinna
wziąć pod uwagę ludność nasza i przeciwstawić
się energicznie wszelkim próbom zastraszenia,
jakich zazwyczaj używają agitatorzy czescy przy
wpisach szkolnych. Pamiętać należy, że groźby czy
obietnice korzyści materjalnych dla pozyskania
dzieci do szkół obcych, to są wszystko sprawy,
podpadające pod kodeks karny i każdy ojciec wzgl.
matka mają prawo, według kodeksu nawet obo-
wiązek p każdym takim wypadku powiadomić pro-
kuratorję celem ścigania winnych.
Wiemy, ile gorzkich łez przelewa się w niejed-
nym domu podczas wpisów szkolnych i ile boha-
terskich poświęceń wykazują rodzice polscy, gdy
pragną dzieci swe uchronić przed wynarodowie-
niem, które nieuchronnie grozi im w szkole obcej.
Mocni duchem nie uginają się, niestety są też
wśród ludności naszej tacy, którzy dają się za-
straszyć. Obserwowaliśmy to w roku ubiegłym,
gdy wielu było takich, którzy nie tylko najmłodsze
dzieci zapisywali do szkoły czeskiej, ale i starsze
uczęszczające już do szkoły polskiej, przepisywali
do szkół czeskich. Czynili to z ciężkim sercem,
obawiając się, że stracą chleb, względnie pracę,
jak im to grozili obcy agitatorzy. Skutkiem tego
wpisy w roku ubiegłym wypadły dla nas tak ka-
tastrofalnie.
W razie gróźb, rzucanych przez niesumiennych
agitatorów, należy powoływać się na najwyższe
czynniki rządowe, które zabezpieczają rodzicom
swobodę zapisywania dzieci do szkół swoich, a nie
obcych. Zaś o każdym czynie nieuczciwych naga-
niaczy należy bezzwłocznie powiadomić naszych
posłów i redakcje naszych písm. "
W "Dzienniku Polskim" z 26. czerwca 1937
skonfiskowano następujące ustępy: z artykułu
p. t. "Decyzja rodziców nie może być ograni-
czona":
"W ubiegłym roku, jak to wykazał poseł Wolf
w parlamencie, straty nasze przy wpisach szkol-
nych wynosiły 1400 dzieci, które wpisano, względ-
nie przepisano ze szkół polskich do czeskich. Wia-
domo powszechnie, że rodzice polscy, którzy to
czynili, nie czynili tego dobrowolnie. Nie można
ich jednak mimo to usprawiedliwić. W wielu wy-
padkach bowiem czynili to pod wpływem czczych
pogróżek, na które nie powinni byli zwracać
uwagi. Obiecywano im też niestworzone rzeczy.
Dziś wielu się skarży, że obietnic nie dotrzymano.
Inni zaś z tych, którym grożono rozmaitymi rze-
czami, a mimo to nie ulękli się tych pogróżek,
przekonali się, że strachy były na Lachy, że kon-
sekwencje, którymi grożono, nie spełniły się. Znaną
bowiem rzeczą jest, że dla ludzi silnych i zdecy-
dowanych ma się szacunek dla ich przekonania a
ludźmi słabymi pomiata się. Nauka stąd, że nie
należy dawać się zastraszać, ale trwać przy swym
przekonaniu.
Wobec nieuczciwej i nieodpowiedzialnej agitacji
obcej należy powoływać się na opinje p. Prezy-
denta Beneša, premiera Hodžy i ministra oświaty
Frankego, które te wszystkie opinje przyznają ro-
dzicom polskim swobodną decyzję do rozstrzyga-
nia o wychowaniu ich dzieci.
16
Decyzja ta może być tylko jedna: "Dziecko
polskie do szkoły polskiej!"
Artykuł p. t. "Karwina" cały w następującym
brzmieniu:
"Karwina. (Coś o wpisach. ) Zbliżają się wpisy.
Po zapewnieniach rządu, iż nie zależy mu na
ubytku dzieci w szkole polskiej, zdawałoby się,
iż miejscowe czynniki zaprzestaną nagonki na
dusze polskie. Niestety jest inaczej. Mianowicie
jest pewien dobry Polak w Karwinie na Granicach
p. K. Trzy lata był bez pracy. Niedługo temu
otrzymał pracę i ucieszył się. Okazało się jednak,
że pracę otrzymał nie dlatego, iż mu się słusznie
należała, lecz za dusze dziecka. Ma bowiem chłop-
ca do pierwszej klasy. Pracę straci, jeżeli dziecko
pośle do polskiej a nie do czeskiej szkoły. (Obra-
zek równouprawnienia narodowego!)
W tej samej miejscowości mieszka wdowa
p. Ż. Posyła dzieci do polskiej szkoły. Obiecuje
jej p. B. zapomogę miesięczną pono aż do 150 Kč",
jeżeli zabierze chłopców z polskiej szkoły i za-
pisze ich do czeskiej. "
Artykuł p. t. "Bukowiec", cały w następującym
brzmieniu:
"Bukowiec. (Jednym wolno, drugim nie!) Ostat-
nio wiele słychać było nawet z ust czołowych
przedstawicieli państwa, iż nie wolno kłaść nacisku
na rodziców, kiedy rozchodzi się o wybór szkoły
- oraz, że zostaną wydane instrukcje wpisowe.
Za parę dni wpisy - dotąd tak się nie stało, bo
-mówienie swoją drogą - a praca czeskich kie-
rowników swoją drogą. Mamy do zanotowania
wypadki, gdzie to różne czynniki groźbą starają
się przeciągnąć rodziców na swoją stronę, posłu-
gując się znanym zwrotem: "Pracujete v Třinci
- pamatujte, abyste toho potom nelitoval, kdyż
vas vyhodí. Po druhé se o vas starat nebudu, aby
vas prijali zpatky do prace!" - Takie i tym po-
dobne "wyroki" różni "činitelé" rozsiewają wśród
polskich robotników. Zapytujemy się przeto, jak
to jest możliwe, że jednym wolno agitować i wer-
bować, drugim się zakazuje choćby tylko bronić
swego stanu posiadania. My jednak oświadczamy,
że nie damy się zastraszyć i teroryzować i damy
nasze dzieci polskie zapisać tylko do polskiej
szkoły. "
Jak z powyżej oznaczonych konfiskat jest wi-
docznym, że chodzi tutaj o ograniczenie uświada-
miania ludności polskiej o akcji wpisowej i obrony
polskiego stanu posiadania, gdy czeska nieodpo-
wiednia agitacja tym sposobem jest chroniona,
swobodnie może działać w kierunku wynaradawia-
nia polskiej ludności.
Obawiając się, że takie postępowanie władzy
policyjnej może także w przyszłości wywrzeć
wpływ na spisy ludności, wybory, zapisy szkolne
i inne akcje tego rodzaju w kierunku zgubnym
dla polskiej narodowości, stawiam uprzejme za-
pytanie:
czy Pan Minister zechce Policyjnym Urzędom
na Śląsku Cieszyńskim dać odpowiednie pouczenie
i wskazówki, aby nie ograniczały wolności obrony
polskiego stanu posiadania, wolności odpierania
ataków na ten stan posiadania i wolności uświa-
damiania polskiej ludności?
W Pradze, dnia 27. listopada 1937.
Dr. Wolf,
Dembovský, Schwarz, Longa, Šałát, Bródy, Dr.
Pješčak, Slušný, Turček, Sivák, Suroviak, Sidor,
Dr. Pružinský, Kendra, Hlinka, Čavojsky, Danihel,
Drobný, Florek, Haščík, Dr. Sokoł, Dr. Tiso.
Původní znení ad 1152/VIII
Interpelacja
posła Dra Leona Wolfa
do pana Ministra Spraw Wewnętrznych
w sprawie konfiskowania artykułów
w prasie polskiej, wykazujących opłakany
stan polskiej mniejszości na śląsku
Cieszyńskim.
Cenzura policyjna w Českem Těšíně skonfisko-
wała w "Dzienniku Polskim" z dnia 30. paździer-
nika 1937 następujące ustępy z artykułu p. t.
"Upośledzenie", omawiającego, w świetle cyfr po-
łożenie ludności polskiej i zastąpienie jej w urzę-
dach i przedsiębiorstwach państwowych: "Takie
upośledzenie Polaków widoczne jest na każdym
kroku, i to nie tylko w służbie państwowej, lecz
również w przedsiębiorstwach prywatnych, które
na podstawie ustaw o ochronie republiki i obronie
państwa, mogą zwalniać każdego Polaka.
W tych warunkach widać, jak opłakany jest
los młodzieży polskiej w Czechosłowacji, zwła-
szcza młodej inteligencji. Absolwenci zakładów za-
wodowych, szkół średnich i wyższych, nie znajdując
posad i pracy w kraju ojczystym, emigrowali do-
tąd do Polski. W Czechosłowacji nie przyznawano
im nawet elementarnego prawa do życia. "
W "Dzienniku Polskim" z dnia 19. listopada
1937 skonfiskowano prawie cały artykuł p. t.
"Marklowice Dolne" w następującym brzmieniu:
"Jak w wielu innych gminach, tak i u nas Czesi
znanymi sposobami uzyskali większość przy wy-
borach gminnych i wybrali też wójtem Czecha
w tej polskiej gminie. Blok polski daremnie do-
maga się, by część agend gminnych przyznano Po-
lakom. Nie uwzględniono tego jednak i Polaków
nie dopuszczono do niczego, żądni sławy vlastency
zasiedli w radnicy i gospodarują po swojemu, a dla
Polaków mają tylko słowa: "Připojte se k nam!"
Ale skutki tych rządów widoczne są już na każ-
dym kroku, co też obywatele dotkliwie odczuwają.
Przecież Czesi nie znają tutejszego ludu polskiego,
nie znają jego potrzeb, a raczej nie chcą znać, ale
za to szafuje się karami administracyjnymi,
sztucznie fabrykuje się "niespolegliwych" Pola-
ków, którym takie kondowita się wyrabia, że naj-
poczciwszy obywatel odrazu musi stracić wiarę w
demokrację, czy sprawiedliwość. Polaków znają
tu tylko jak ich potrzebują, albo także w święto
17
państwowe. Wtedy afisze szumnie głoszą, że se
přemluví w jazyku czeskim i polskim. A ludzie,
słuchając swej ślicznej mowy polskiej, dziwują się
i pytają, jak to jest możliwe, kiedy nawet oglądacz
bydła, nie może tu kartki po polsku napisać i pod-
pisuje się "Petr", chociaż wszyscy pamiętają, że
był kiedyś zwykłym "Piotrem". O demokracjo,
kto cię pojmie i zrozumie?"
Jak widocznym jest z obu tych konfiskat, cho-
dziło tu tylko o to, aby wykazać rzeczywisty stan
położenia polskiej ludności na Śląsku Cieszyńskim
i wykazać niesłuszne postępowanie czynników
miejscowych wobec polskiej ludności i jej potrzeb.
Chodzi tutaj o to, aby przedstawiono prawdziwy
obraz stosunków w celu naprawy tego, co jest
niesłusznym i niesprawiedliwym.
Podpisany zapytuje dlatego Pana Ministra
Spraw Wewnętrznych, co zamierza uczynić, aby
w przyszłości podobne konfiskaty się nie odby-
wały?
W Pradze, dnia 27. listopada 1937.
Dr. Wolf,
Dembovský, Longa, Schwarz, Suroviak, Šałát,
Bródy, Dr. Pješčak, Turček, Dr. Sokoł, Sivák,
Sidor, Dr. Pružinský, Kendra, Hlinka, Čavojský,
Drobný, Danihel, Florek, Haščik, Dr. Tiso, Slušný.
Původní znění ad 1152/IX.
Interpellation
der Abgeordneten Schenk, Beuer,
Vodička
an den Justizminister
in der Angelegenheit der Konfiszierung
der Roten Fahne.
Am 3. X. wurde in der Roten Fahne Nr. 230
ein offener Brief mit folgendem Wortlaut ver-
öffentlicht:
Offener Brief an den Herrn Innenminister und
den Herrn Justizminister.
Des Himmels Antlitz glüht, ja diese Feste,
Dies Weltgebäu, mit trauerndem Gesicht,
Als nahte sich der jüngste Tag, gedenkt
Trübsinnig dieser Tat...
Shakespeare.
Der reichsdeutsche Staatsangehörige Friedrich
Badrian emigrierte aus Deutschland, weil er dort
wegen Rassenschande - er hatte als Jude ein
Liebesverhältnis mit einer Katholikin gehabt -
verfolgt wurde. Er fand in Oderberg bei seiner
verheirateten Schwester, einer čechoslovakin, und
deren Gatten, einem čsl. Eisenbahnbeamten, gast-
liche Aufnahme. Plötzlich erhielt er von der Poli-
zeidirektion in Mähr. -Ostrau die Verständigung,
daß er aus der čechoslovakei ausgewiesen sei und
bereits Montag, den 21. September 1936, nach
Deutschland abgeschoben und den reichsdeutschen
Behörden übergeben würde.
Samstag, den 19. September 1936, intervenierte
sein Anwalt beim Polizeikommissär Dr. Müller bei
der Polizeidirektion in Mähr. -Ostrau mit der Bitte,
Herrn Badrian nicht den deutschen Behörden aus-
zuliefern, weil dies seinen sicheren Tod bedeuten
würde. Hiebei verwies der Anwalt darauf, daß
die Tat, derentwegen Badrian in Deutschland ver-
folgt werde, nämlich Rassenschande, in der čecho-
slovakei nicht strafbar sei. Polizeikommissär Dr.
Müller lehnte eine Änderung der polizeilichen
Disposition ab. Als der Anwalt wenigstens um
eine Zufristung von zwei Tagen - von zwei
Tagen! - bat, damit er beim Polizeidirektor Re-
gierungsrat Dr. Bača nach dessen Rückkehr vom
Urlaube, sowie auch rasch noch in Prag wegen
Nichtauslieferung Badrians nach Deutschland
intervenieren könne, erklärte Polizeikommissär
Dr. Müller, daß er Badrian den reichsdeutschen
Behörden übergeben werde, und daß es nichts
nütze, auch wenn zehn Abgeordnete bei ihm inter-
venieren sollten. Polizeikommissär Dr. Müller ist
ein Beamter deutscher Nationalität.
Obwohl von Deutschland gar kein Ausliefe-
rungsbegehren vorlag, wurde Badrian tatsächlich
bereits Montag, den 21. September 1936, in Oder-
berg den reichsdeutschen Behörden übergeben.
Noch am gleichen Tage, wenige Stunden, nachdem
Badrian von den reichsdeutschen Organen an der
Grenze übernommen worden war, wurde in Ra-
tibor (Preußisch Schlesien) sein Leichnam, von
mehreren Schüssen durchbohrt, aufgefunden.
*
Der deutsche Sozialdemokrat Walter Rosen-
zweig, Beamter der Firma Perutz in Kunau, grün-
dete 1935 eine Ortsgruppe der deutschen Sozialisti-
schen Jugend und war auch sonst für die deut-
sche sozialdemokratische Arbeiterpartei eifrig
tätig. Die sudetendeutsche Partei in Kunau ent-
fachte gegen Walter Rosenzweig eine politische
Hetze. Am 21. Oktober 1935, 13 Uhr, richtete der
Rundfunk Breslau heftige Angriffe gegen die
deutschen Sozialdemokraten wegen der nationalen
Verhältnisse in Kunau. Walter Rosenzweig
äußerte sich, daß er im Register der Gestapo in
Breslau geführt werde, und daß er befürchte,
man werde ihn entweder nach Deutschland ver-
schleppen oder jemanden schicken, um ihn zu
ermorden.
Der SdP-Kamerad Karl Scheithauer, Fa-
briksmeister der Firma W. F. Olbrich in Freu-
denthal, ein čsl. Staatsbürger, der wegen des Ver-
brechens des Diebstahls und wegen Landstreiche-
rei vorbestraft war, ließ sich den ihm bis dahin
unbekannten Walter Rosenzweig zeigen und hat
ihn dann am 26. November 1935 um 19. 20 Uhr
auf einen Schritt Entfernung mit einer Repetier-
pistole erschossen. Noch am gleichen Abend
flüchtete der Mörder nach Deutschland.
Die čsl. Gendarmerie traf alle Maßnahmen. Am
30. November 1935 verständigte die Oberstaats-
anwaltschaft in Ratibor (Preußisch Schlesien) te-
lefonisch die čsl. Gendarmeriefahndungsstelle in
Troppau, daß sich Karl Scheithauer in der Haft
des Amtsgerichtes in Leobschitz (bei Oppeln) be-
finde, den Mord an Walter Rosenzweig einge-
standen habe und in die Haft des Landgerichtes
in Ratibor eingeliefert werde. Mit Schreiben vom
18
3. Dezember 1935 ersuchte das Kreisgericht Trop-
pau das Landgericht und die Oberstaatsanwalt-
schaft in Ratibor um die vorläufige Festnahme
des Karl Scheithauer bzw. dessen Weiterbelassung
in der Haft, weil gemäß dem čechoslovakisch-
reichsdeutschen Staatsvertrage vom 8. Mai 1922
(Slg. Nr. 230/23) über die wechselseitige Aus-
lieferung von Verbrechern um die Auslieferung
des Karl Scheithauer wegen des Verbrechens des
Meuchelmordes angesucht werde. Das čsl. Justiz-
ministerium richtete ordnungsgemäß das Aus-
lieferungsbegehren an das Reichs-Justizministe-
rium in Berlin.
Über čsl. Urgenz teilte der Oberstaatsanwalt
in Ratibor am 20. Dezember 1935 telefonisch der
Gendarmeriefahndungsstelle in Troppau mit, daß
er das Ansuchen des Kreisgerichtes Troppau um
vorläufige Festnahme bzw. Haftbelassung des
Karl Scheithauer erhalten und es nach Breslau
weitergeleitet habe, und daß er gleichzeitig den
verhafteten Karl Scheithauer nach Breslau über-
stellen ließ. Einen Tag später, am 21. Dezember
1935, richtete der Generalstaatsanwalt Dr. Sturm
in Breslau folgende Zuschrift an das Kreisgericht
Troppau:
Das Ersuchen vom 3. Dezember 1935 um die
vorläufige Festnahme des Karl Scheithauer ist
mir erst zu einer Zeit zugekommen, als der Ver-
folgte wegen der von ihm in Deutschland began-
genen Straftaten bereits abgeurteilt und aus der
Haft entlassen worden war. Sein Aufenthalt ist
mir zur Zeit nicht bekannt. Das zu seiner Ermitt-
lung Erforderliche habe ich veranlaßt. Die Amts-
stampiglie auf dieser Zuschrift ist mit der Devise
"Gott mit uns!" versehen...
Am gleichen Tage fand die čsl. Gendarmerie
bei der Durchsuchung einer verdächtigen Person
an der Grenze einen Originalbrief des Karl
Scheithauer vom 15. Dezember 1935, adressiert an
den in der Čechoslovakei wohnenden Vetter
Scheithauers, folgenden Inhaltes:
Vor allem herzliche Grüße an Dich und... Bin
seit einigen Tagen in Bielefeld. Warum, wirst Du
gewiß schon wissen. Benötige äußerst dringend die
Adresse von Deinen Schwiegereltern in Deutsch-
land, damit ich dorthin schreiben kann und Du es
abholen kannst. Es ist mir unmöglich nach Hause
zu schreiben, weil das Schreiben aufgefangen
würde. Karl Scheithauer, Bielefeld, Webereistr.
27a, Westfalen, Deutschland.
Diese Adresse Scheithauers leitete das čsl. Ju-
stizministerium an das Reichs-justizministerium
in Berlin weiter, von dem es erst unter dem Da-
tum des 20. Feber 1936 die folgende Antwort des
deutschen Reichs-Justizministeriums erhielt:
Der Aufenthalt des Scheithauer wurde bisher in
Deutschland insbesondere auch nicht in Bielefeld
ausgeforscht. Es wurde zwar festgestellt, daß
Scheithauer unangemeldet sich kurze Zeit in
Bielefeld aufgehalten hat, aber er hat sich von
dort unbekannt wohin entfernt. Die weitere Nach-
forschung nach seinem Aufenthalte in Deutsch-
land hatte bisher kein Ergebnis. Die erforder-
lichen Vorkehrungen aber wurden in Deutschland
getroffen. Seit damals hatten die reichsdeutschen
"Vorkehrungen" zumindestens für die čechoslova-
kischen Straf behörden kein Ergebnis...
Herr Justizminister! Herr Innenminister! Was
wollen Sie tun, damit das von Mördern vergossene
Blut nicht weiter ungesühnt zum Himmel
schreie? Rechtsanwalt Dr. Rudolf Beckmann,
Reichenberg.
Die Staatsanwaltschaft hat den ganzen Brief
konfisziert.
Das Kreisgericht in Prag hat unter Nr. Tl 397/
37 die Konfiskation bestätigt.
Das Obergericht hat den Einwendungen gegen
die Konfiskation teilweise stattgegeben und den
Text von dem Absatz "Der deutsche Sozialdemo-
krat Walter Rosenzweig... " bis "kein Ergebnis
... " von der Konfiskation ausgenommen.
Da aber die konfiszierten Stellen den Tat-
bestand einer Strafsache nicht enthalten und ein
Verdachtsmoment vorhanden ist, daß das Gericht
bei der Bestätigung der Konfiszierung voreinge-
nommen war, fragen wir den Herrn Justiz-
minister:
1. Ist der Herr Justizminister einverstanden mit
der Konfiskation?
2. Ist er geneigt zu überprüfen, ob das Gericht
gesetzmäßig und unvoreingenommen gehandelt
hat?
Prag, den 26. November 1937.
Schenk, Beuer, Vodička,
Appelt, Krosnář, Kosik, Schmidke, Dölling, Synek,
Kliment, Borkaňuk, Zupka, Machačová, Kopřiva,
Šverma, Śliwka, Hodinová-Spurná, Klíma,
Nepomucký, Procházka, Fuščič.
Původní znění ad 1152/X.
Interpelláció
Benyujtja Korláth Endre dr.
a belügyminiszter úrhoz
az ungvári országos hivatal nyelvhasználata
tárgyában.
Az ungvári országos hivatal hivatalos lapjában
a "Zemský Věstník" 12. számában 34. sz. alatt
árlejtés jelent meg. Az országos hivatal 24. 506/
II-2-1937 szám alatt árlejtést hirdet a bereg-
szászi és szöllösi országos kórházaknak szállitandó
fűtőanyagra és élelmiszerre.
Az árlejtés az országos hivatal közlönyében csak
az államnyelven jelent meg dacára annak, hogy
ezen árlejtést a nyelvtörvény végrehajtási rende-
lete szerint magyarul is közzé kellett volna tenni.
Mivel az ungvári országos hivatal következete-
sen mellőzi a magyarnyelvű árlejtések közzétételét
és mivel a kormány az 1937 február 18-iki nyilat-
kozatával kötelezettséget vállalt a nyelvtörvény
és annak végrehajtási rendelete pontos betartására
és mivel magyar pályázók csak magyar nyelvű
közleményekből ismerhetik meg az árverési
feltételeket, kérdjük a Belügyminiszter Urat: